Wilde stakingen bij Walmart in China

Werknemers van vier winkels van Walmart in China hebben sociale media gebruikt om een reeks gecoördineerde wilde stakingen te organiseren. De acties zijn gericht tegen het opleggen van een nieuw werkrooster dat het management in staat stelt om de arbeidsuren op korte termijn te wijzigen en het aantal overuren die het bedrijf moet uitbetalen te verminderen. De werknemers van een winkel in Nanchang liepen ongeveer een week geleden het bedrijf uit. Twee dagen later volgde een tweede winkel in Nanchang, net als de winkels in Chengdu en Harbin. Gecoördineerde actie van deze soort zijn ongebruikelijk in China, waar stakingen meestal beperkt blijven tot één werkplek, of één stad.

De stakingen werden gecoördineerd door een app voor de mobiele telefoon, ‘WeChat’. Werknemers maakten een groep aan, de ‘Walmart Chinese Workers Association WeChat Group’ (WCMA) die snel aangroeide tot 20.000 leden in 40 verschillende groepen. Naar schattingen is 20% van de Chinese werknemers van Walmart  nu lid van een groep.

De arbeiders worden niet gesteund door de ‘All-China Federation of Trade Unions’ ACFTU – China’s enige erkende vakbondsorganisatie. De ACFTU heeft een uitgebreide geschiedenis van het steunen van de bazen tegen de arbeiders. Het is niets anders dan een ondemocratisch instrument van de staat.

Een werknemer zei:

“De ACFTU houdt voor Walmart de schone schijn op. De vakbondsleiders worden benoemd door het management. Ze willen ons  gewoon weer aan het werk doen gaan.”

Dit komt niet als een verrassing, want de ACFTU-bureaucraten hebben in 2086 een overeenkomst met Walmart ondertekend, dat ze door het management gecontroleerde vakbonden mochten oprichten[1].

China Worker[2] beschrijft de achtergrond van de stakingen als volgt:

“De aanleiding voor de stakingen bij Walmart was het eenzijdig opleggen van nieuwe werkroosters, vergelijkbaar met het ‘just in time’ roostersysteem in de niet-vakbondswinkels in heel Amerika. Het nieuwe systeem maakt het mogelijk dat het management de werktijden op korte termijn kan veranderen en overwerk niet meer extra hoeft te betalen, zolang  een werknemer in totaal tot 174 uur per maand werkt. Walmart-personeel draait vaak 11 of 12-uurs diensten per dag voor een loon dat kan voorzien in de kosten van levensonderhoud, en veel werknemers klagen dat de reële lonen bij het bedrijf sinds 2009 zijn gestagneerd[3]. Sinds het begin van juli, is het bedrijf snel overgestapt van de huidige 8-urige werkdag voor full-time werknemers door werknemers onder druk te zetten deze te vervangen door de nieuwe contracten.

Walmart betrad in 1996 de Chinese markt en heeft nu landelijk 433 winkels, een tiende van het aantal winkels in de Verenigde Staten. Het bedrijf wordt gezien als een signaal voor veranderingen in de arbeidersstrijd in China, omdat Walmart bekend staat om het slachtofferen en ontslaan van werknemers – meer dan 100 in de afgelopen jaren – die zich hadden uitgesproken tegen praktijken van het hoge management en die geprobeerd hadden zich daartegen te organiseren. In de huidige strijd beschuldigen werknemers Walmart van het overtreden van de wet en het gebruik van dreigementen om ze te dwingen tot het ondertekenen van de nieuwe contracten. Verschillende rapporten zijn opgedoken waaruit blijft dat de werknemers vergaderingen met de leiding pas mogen verlaten als ze ondertekend hebben.”[4]

 

Arbeiders hebben een open brief geschreven aan Walmart en de ACFTU om te eisen dat de nieuwe werkroosters worden gestopt, dat het management zich niet meer bemoeit met de vakbondsverkiezingen en ophoudt met haar intimidatie van werknemers.

Een woordvoerder van de (chatgroep) WCMA heeft het volgende gezegd:

“We zullen doorgaan met meer stakingen totdat het bedrijf stopt met het nieuwe arbeidsuren-systeem.”

Naarmate de arbeidsonrust in China toeneemt, en de staat steeds meer draconische maatregelen neemt, wordt regelmatig gebruik gemaakt van de veiligheidsdiensten om in te grijpen in geschillen op de arbeidsplaats.

Het aantal arbeidsgeschillen in China is meer dan verdubbeld in de afgelopen twee jaar, en zal nog verder stijgen als China begint het voorspelde aantal van ongeveer vijf miljoen arbeiders te ontslaan als gevolg van de huidige economische en industriële neergang.

Deze onofficiële actie van Walmart-werknemers laat de voordelen zien van sociale media in het met elkaar in verbinding brengen van werknemers, in de coördinatie van de acties, en het omzeilen veel van de problemen bij het organiseren in een politiestaat.

Solidariteit met alle Walmart-werknemers in China[5].

Bron:
https://libcom.org/blog/wildcat-strikes-walmart-china-09072016

Vertaling: F.K.

Kanttekeningen van Arbeidersstemmen

[1] Dit soort overeenkomsten zijn bijvoorbeeld ook gebruikelijk in Turkije. Zie ons artikel “Als de arbeiders hun stem laten horen.”

[2] Een Trotskistische organisatie met alles wat daar bij hoort, parlementarisme, vakbeweging en frontvorming met de bourgeoisie, deelname aan interimperialistische conflicten. In Nederland Socialistisch Alternatief, in België Linkse Socialistische Partij.

[3] Het mag waar zijn dat deze praktijken zich bij Walmart in de Verenigde Staten hebben beperkt tot de filialen waar de onderneming elke vorm vakbeweging heeft weten te weren. Daarentegen hebben Nederlandse arbeiders – net als die in andere landen – de ervaring dat het vaak de vakbonden zelf zijn die een dergelijke verslechtering van arbeidsvoorwaarden hebben aanvaard in overeenkomsten met het management per bedrijfstak of per onderneming. Soms ook worden dergelijke verslechteringen ingevoerd in strijd met de cao, zonder dat de vakbond zich daartegen verzet.

[4] Het in gijzeling nemen van arbeiders totdat ze nieuw contract hebben ondertekend is een in China vaker gebruikt dwangmiddel. Zie bijvoorbeeld het artikel “De machinisten van Guiyang vechten terug.”

[5] Een dergelijke oproep tot solidariteit betekent in de praktijk weinig of niets. Wel suggereert deze leuze dat uitbreiding van de strijd gezocht kan worden in de richting van andere werknemers van dit ene specifieke bedrijf en dan ook nog beperkt tot China. Daarentegen is het van het grootste belang dat strijdende arbeiders  bij het zoeken van solidariteit zich niet beperken tot wat kenmerkend was voor de vakbeweging in de 19de eeuw. Solidariteit is overal te vinden waar arbeiders in de eisen van een beweging hun eigen omstandigheden herkennen. De geschiedenis van uitbreiding van arbeidersstrijd is tevens die van het formuleren van algemene eisen die gelden voor zo groot mogelijke delen van de arbeidersklasse en die tot een maximale eenheid kunnen leiden. Alleen op die manier is het ook mogelijk om met succes de onvermijdelijke confrontatie met de staat en al zijn repressieorganen aan te gaan – van zijn vakbonden tot oproerpolitie.